وحدت ذاتی خدا در کلام امام‎رضا (علیه‎السلام)

نویسنده

چکیده مقاله:

در نظام معرفتی اسلام، اساسی‌ترین شناخت، شناخت خداوند و مهم­ترین مبحث در شناخت خدا، توحید است. بنیان عقیدۀ توحیدی انسان، توحید ذاتی است. این عقیده، بر اساس وحدت ذاتی خداوند شکل می‌گیرد. برای درک واقعیت وحدت ذاتی خداوند، بهترین منبع، سخنان اهل‎بیت (علیهم‎السلام) است. پژوهش‌هایی که با عنوان توحید در کلام اهل‎بیت (علیهم‎السلام) انجام شده، یا ناظر به معنای عام آن یعنی خداشناسی است یا اینکه دقت فلسفی لازم را ندارد. پژوهش دقیق فلسفی دربارۀ تبیین وحدت ذاتی خداوند در بیانات حضرت رضا (علیه‎السلام) صورت نگرفته است. در این مقاله به این پرسش که «از کلمات امام هشتم (علیه‎السلام) چه مطالب و دلایلی درباره وحدت ذاتی خداوند می‌توان استنباط کرد؟» پاسخ داده شده است و با کمک تقسیم‎های فلسفی و به روش توصیفی‎تحلیلی، دو بخش اصلیِ وحدت ذاتی یعنی بساطت مطلق ذات الهی و وحدانیتش از کلمات امام‎رضا (علیه‎السلام) استخراج شده است. در بخش بساطت ذات خدا در کلام حضرت، به سلب جزء و بعض و حدّ و نیز دلایلی بر نامحدودبودن خداوند دست یافتیم. علاوه بر آن، از صمدیت خدا، امتناع تصور حقیقت ذات خدا و عدم قابلیت اشاره ذات او نیز نامتناهی بودن وجود خداوند را تبیین کردیم. سپس با معرفی خداوند به‎عنوان تنها‌ موجود نامحدود، یکتایی خدا در بساطت مطلقه‌اش نیز ثابت شد. در بخش دوم نیز به تبیین و اثبات یکتایی ذات الهی، با نفی وحدت عددی و با دلایلی چون «عدم اجماع بر شرک»، «مخلوق بودن ضدیت و مقارنت» و «برهان بسیط‎الحقیقه» با استفاده از کلام حضرت پرداختیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی دعا از منظر کلام خدا

نویسنده در این مقاله که بیان توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانه ای انجام گرفته در بررسی رسم دعا از منظر کلام خدا، در یک استقرای قرآنی ثابت نموده که سبک و سیاق ادعیه قرآنی از چنان لطافت هایی برخوردار است که حتی در موازنه با ادعیه غیر قرآنی و از سوی اولیای خدا بی نظیر است. حاصل مقاله پیش روی این شد که به طرز شگفت انگیزی افتتاح دعاهای قرآنی با دعاهای غیر قرآنی تفاوت معناداری دارد لذا در صحت و قوت برخی د...

متن کامل

راهبردهای دستیابی به بینش وحدت اسلامی در کلام رضوی

دستیابی به بینش وحدت اسلامی و تشکیل امت واحده که مبنایی قرآنی دارد، از دیرباز مورد توجه پیامبر اکرم (صلی‎الله‎علیه‎وآله) و امامان معصوم (علیهم‎السلام) بوده است. از این رو، در عصر امام‎رضا (علیه‎السلام) و در پی گسترش بحث‎های کلامی، موقعیتی پیش آمد که امام توانست با استفاده از شرایط موجود با بزرگان ادیان و مذاهب اسلامی مباحثه و مناظره کند و گامی در جهت اتحاد میان مسلمانان بردارد. این مقاله با انگ...

متن کامل

صفات خدا در کلام اسلامی و کلام مسیحی (قرون وسطی)

بحثی که در این رساله بررسی شده است صفات خدا در کلام اسلامی و مسیحی (قرون وسطی) است به این معنی که بحث توصیف در کلام اسلامی و مسیحی چگونه است. دیدگاه های مکاتب مختلف کلام اسلامی و کلام مسیحی در مورداین بحث چیست. معروفترین مکاتب کلام اسلامی معتزله اشاعره و امامیه می باشد در این رساله سعی شده است که دیدگاه هر مکتب را از نظر بزرگان آن مکتب بررسی شود. دیدگاه معتزله که عینیت ذات با صفات باشد از دیدگا...

15 صفحه اول

بررسی دعا از منظر کلام خدا

نویسنده در این مقاله که بیان توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانه ای انجام گرفته در بررسی رسم دعا از منظر کلام خدا، در یک استقرای قرآنی ثابت نموده که سبک و سیاق ادعیه قرآنی از چنان لطافت هایی برخوردار است که حتی در موازنه با ادعیه غیر قرآنی و از سوی اولیای خدا بی نظیر است. حاصل مقاله پیش روی این شد که به طرز شگفت انگیزی افتتاح دعاهای قرآنی با دعاهای غیر قرآنی تفاوت معناداری دارد لذا در صحت و قوت برخی د...

متن کامل

ذاتی و عرضی در منطق، فلسفه اسلامی و کلام

شناخت حقایق اشیاء مهم ترین کاری است که به عهده ی فیلسوف می باشد و این کار زمانی میسر می شود که ذاتی و عرضی شناخته شوند. اساساً ذاتی و عرضی مسئله بسیار مهمی است که در فلسفه و منطق بسیار به کار رفته است. اهداف مطرح شده در این رساله چند مطلب است: 1- مباحث مطرح شده در مورد ذاتی را از یکدیگر تمییز داده و در یک جا گردآوری کند به این معنا که ذاتی ایساغوجی و ذاتی برهان چیست و یا این که عرض ذاتی از اعر...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 21

صفحات  221- 242

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023